ABD Başkanı olarak son halka seslenişinde Barack Obama Ortadoğu ihtilafının “bin yıl geriye dayandığını” söyledi. Bir Arap araştırmacı ise bu ihtilafın bir yanını açıklayarak Sünni-Şii ayrımının tarihsel olmadığını gösterdi.

“The Middle East is going through a transformation that will play out for a generation, rooted in conflicts that date back millennia,” Obama said.

“Ortadoğu bin yıl geriye dayanan, bir kuşak boyu sürecek olan dönüşümden geçmekte.” Diyor Obama.

Filistinli yazar, kariyer girişimcisi ve Arap Baharı aktivisti Iyad El-Baghdadi, bir seri tweet ile “sözümona ‘tarihi’ Sünni-Şii ayrımı hakkında” başlığı altında, alim tarikatlarının ve siyasetçilerin önemli olmadığı zamanlardan örnekler verdi:

In the late 19th century, Shiite scholar Al Afghani was a prominent member of the anti-colonialist, pan-Islamic revival movement.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

19. yüzyıl sonlarında Şii alim Cemaleddin Efgani sömürge karşıtı, ümmetçi diriliş hareketinde önemli bir şahıstı.

Al Afghani's disciple was none other than prominent Sunni scholar Mohammad Abduh, who would later become Egypt's Grand Mufti.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Efgani'nin müridi, bir başka önemli şahıs Sünni alim Muhammed Abduh idi, gelecekte Mısır Baş Müftüsü olacaktı.

One of the Sunni Abduh's lasting works was his commentary on Nahj al Balagha, one of most important Shia references.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Sünni Abduh'un kalıcı eserlerinden birisi, en önemli Şii dayanağı olan Nehсü'l Belâga üzerine bir yorumdu.

In 1931, Iraqi Shia cleric Kashif al Ghita led Sunni clerics in prayers in Al-Aqsa mosque in Jerusalem, at an anti-imperialist conference.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1931 yılında Irak Şii vaizi Kashif al-Ghita, Kudüs'teki sömürge karşıtı bir konferansta Sünni alimler için dualar etti.

In the 1940s, Pakistan, a majority Sunni state, was founded by Jinnah, a Shiite Muslim.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1940'larda Sünni çoğunluklu Pakistan, Şii olan Muhammed Ali Cinnah tarafından kuruldu.

In the early 1950s people answering the Iraq census didn't know whether to pick “Sunni” or “Shia” coz many were mixed.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1950'lerin başında Irak nüfus sayımında insanlar “Sünni” mi “Şii” mi sorusuna cevap veremiyorlardı, çünkü çoğu karışıktı.

In 1958, Egypt's Grand Mufti declared that Shiism will be taught in Al Azhar as the fifth school alongside Sunni schools of jurisprudence.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1958 yılında Mısır Baş Müftüsü, El-Ezher'de Sünni hukuk biliminin yanı sıra beşinci okul olarak Şiilik eğitimi verileceğini duyurdu.

In the 1960s Sunni Saudi Arabia supported the Zaydi Shias in Yemen in a civil war against Egypt-supported Republicans.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1960'larda Sünni Suudi Arabistan, Yemen iç savaşında Mısır destekli cumhuriyetçilere karşı savaşan Zeydileri destekledi.

In the 1980s, the majority of the Iraqi army fighting Iran in the Iraq-Iran war was made up of Arab Shias.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

1980'lerdeki İran-Irak savaşında, İran ile savaşan Irak ordusunun çoğunluğu Arap Şiilerinden oluşmaktaydı.

In the 1990s & 2000s, Shiite Iran supported Sunni Palestinian militant group Hamas.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016ü

1990&2000'lerde Şii İran, Filistinli Sünni militan örgüt Hamas'ı destekledi.

El-Baghdadi “böl ve parçala” ayrımının siyasal kökenli olduğunu ve “bölgesel güç mücadelesindeki kasti ve kinik bir mezhepleştirme” olduğunu açıklıyor:

The current dynamic isn't a conflict of sectarianism but a willful and cynical sectarianization of a regional power struggle.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Şu anki hareketlilik bir mezhep ayrılığı değil, bölgesel güç mücadelesindeki kasti ve kinik bir mezhepleştirmedir.

El-Baghdadi'ye göre tiranlar ancak bu ayrımdan karlı çıkanlar ve mezhepçilik “güç için silahlandırılmakta.”

Tyrants are rarely ideologically committed to Sunnism or Shiism; but are happy to exploit either when it's expedient.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Tiranlar kendilerini Sünni ve Şiiliğe nadiren ideolojik şekilde adarlar, fakat ne zaman bir çıkarcılık olsa istismardan kaçınmazlar.

Sectarianization became the pragmatic thing to do. Hatemongering ideologues became useful and hence became stars on TV and media.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Mezhepçilik bir faydacılık haline geldi. İdeologlara nefret saçmak kullanışlı hale geldi ve TV ile basında starlar oldular.

Fact is, I acknowledge the old theological rift and the communal differences but I emphasize their modern political weaponization.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Tahmin edildiği gibi bugünün konusu, muhalefete düşen görüşler ile ilgili ilahiyatsal farklılıkları geçiştirdiğim yahut görmezden geldiğimdi.
Gerçek şu ki, tarihi ilahiyatsal ayrımı ve toplumsal değişiklikleri kabul ediyorum, fakat modern siyasi silahlandırılışı vurguluyorum.

Has the region been sectarianized? Yes. Are the differences real? Yes. Is the current war posturing an ancient theological dispute? No.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Bölge mezhepleştirildi mi? Evet. Farklılıklar gerçek mi? Evet. Şu anki savaş tarihi bir ilahiyat meselesinden mi gelmekte? Hayır.

Many theological and communal differences are innocuous, mundane, and not particularly deadly, until they are weaponized for power.

— Iyad El-Baghdadi (@iyad_elbaghdadi) January 13, 2016

Birçok ilahiyatsal ve toplumsal farklılık, güç için silahlandırma olmadığı sürece zararsız, olağan ve bilhassa ölümcül değildir.