Vietnam Halkı Zehirli Atıklara Karşın Adalet Arayışında

Protestocular su üzerinde bir afişle şunu söylüyor: “Çevreyi yok etmek bir suçtur.”

Bu makale Đôn Lê tarafından, Loa’da, Vietnam ile ilgili hikayeler yayınlayan ve internetten radyo yayını yapan bir haber sitesi Viet Tan’da yayınlanmıştır. İçerik paylaşımı anlaşması ile Global Voices'da tekrar yayınlanmaktadır.

Çeşitli kasabalardan botlarla, binlerce Vietnamlı sahilleri tuttu. Geçen bir senenin ardından sosyal medyada 2017 Nisan’ın ilk haftası boyunca, zehirli atık sızıntısı ile ciddi balık ölümlerine sebep olan ve kalıcı hasarlar veren Tayvanlı çelik fabrikasının sahibi protesto edildi.

Protestocular Vietnam’ın başına gelmiş olan en kötü çevre felaketi için Formosa çelik fabrikasını ve Vietnam hükümetini suçluyor.

Zehirli atıklar 70 tondan fazla balığın ölümüyle ve merkez kıyılarının yıkanmasıyla sonuçlandı. Aynı zamanda geçimini balıkçılıktan sağlayan Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị and Thừa Thiên-Huế şehirlerini de çaresiz bıraktı. Quảng Trị’nin bölgesinin çevre sözcüsü Reuters’a sadece Quảng Trị’de etkilen 3000 balık olduğundan ve birçok  balıkçı ailelenin teknelerini terk etmek zorunda kaldıklarından söz etti.

Formosa ve Vietnam hükümeti arasında 500 milyon dolarlık bir anlaşma olmasına rağmen, hükümetin yavaş hareket etmesi ve çelik fabrikasının sahibi olan holdingin sorumluluktan yoksun oluşunun yarattığı öfke ve hüsran ülke sınırlarını aştı ve geçen bir yılda da devam etti. Balıkçılar tazminatın yeterli olmadığını ve olaydan en çok etkilenen, zarar gören halka ise yardımcı olmadığını ifade etti.

Kỳ Anh, Formosa’nın bulunduğu yerin halkı olayın yıl dönümünde balık iskeletini tasvir eden beyaz tişörtlerini giydi. Hazırladıkları afişlerde Formosa’ya operasyonları durdurması için çağrıda bulundu.

Protestocular, Hà Tĩnh Eyaletindeki Kỳ Anh'da sahile iniyor. Kaynak: Facebook'un Bạch Hồng Quyền

Protestocuların öncülerinden biri din adamı Trần Đình Lai, katolik rahip şunları söyledi;

Formosa must accept full responsibility and make efforts in returning the clean environment to our country, our people and central Vietnam before leaving Vietnam.

Formosa, Vietnam’ı terk etmeden önce ülkemiz için, halkımız için ve yeniden temiz bir çevrenin dönüşümü için tüm sorumluluğu kabul etmeli ve çaba sarf etmelidir.

Komşu il Nghệ An’daki yerel halk gösterilerini denize taşıdı. Botlardaki filolar balık iskeletli siyah bayrakları ve beş renkteki miras bayraklarını sallayarak, suyun üzerinde protestolarını gerçekleştirdi.

Bu arada Hà Tĩnh Eyaletinin Lộc Hà Bölgesindeki Halk Komitesi Binası'na 8 binin üzerinde insan indi.

Protestocular Lőcà Hà Halk Komitesi Binasında toplandı. Kaynak: Facebook'un Bạch Hồng Quyền

Hafta içi erken saatlerde balıkçılar, daha fazla tazminat talebiyle Hà Tĩnh’deki ulusal güzergâhı ağlarıyla trafiğe kapadı.

#Formosa‘ya karşı protesto & ödeme talebi için balıkçılar 1A yoluna balıkçı ağı getirdi. Çocukların pankartlarına bakın. #ichoosefish [Balığı Seçiyorum]

Bu arada Vietnam halkı uluslararası örgütlerinin, çevre felaketinde seslerini çıkarmaları için çevrimiçi bildirge yayınladı. Bildirgede dini ve aktivist topluluklar, Formosa felaketinde kesin bir çözüm için çağrıda bulundu. Bildirgenin yayınlanmasının ardından geçen iki hafta süresince 100.000’den fazla imza toplandı.

Bildirgede, uluslararası destek çağrısı yapıldı:

We hope the United Nations, EU, World Bank, Asian Development Bank and international environmental organizations urge the Vietnamese government to take up responsibility to rebuild our environment and the lives of the victims.

Umuyoruz ki Birleşmiş Milletler, AB, Dünya Bankası, Asya Kalkınma Bankası ve çevreci kuruluşları Vietnam hükümetini çevremizi tekrar inşa etme ve olaydan etkilenenler konusunda sorumluluk almaya sevk eder.

Ülke dışından insanlar yaşanan çevre felaketinin kurbanlarının yanlarında olduklarını göstermek için suyun yakınlarında çekilen fotoğraflarını Facebook’ta paylaştı:

Formosa kurbanlarını destekleyen Kuzey Vietnam'daki aktivistler. Kaynak: Hoàng Sa Club'un Facebook sayfası.

Hà Nội merkezli vekil Facebook’ta şunları yazdı:

Power at the wrong time, in the hands of the wrong people can ignite waves of rage. (Officials must) become a responsible government, professional, and brave when confronted with the people’s resentment.

Gücün yanlış zamanda, yanlış ellerdeki insanlarda bulunması öfkeyi alevlendirebilir. Yetkililer halkın öfkesiyle karşılaştığında sorumluluk sahibi bir hükümet, profesyonel ve cesur olmak zorundadır.

Sohbet başlatın

Yazarlar, lütfen giriş »

Kılavuz

  • Tüm yorumlar onaydan geçirilir. Yorumunuzu birden fazla göndermeyin, yoksa reklam olarak işaretlenebilir.
  • Lütfen diğerlerine saygı gösterin. Nefret, küfür ve kişisel saldırı içeren yorumlar onaylanmayacaktır.