Buenos Aires Sokaklarında Duyacağınız İfadeler!
Çeviri: ”Ben bir prenses olmak istemiyorum. Prensesler ağaçlara tırmanamazlar.” — Yaklaşık 5 yaşındaki bir kız, genç bir kadına, Barrio Atalaya, Isidro Casanova, Cumartesi. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
Bu makale Maria Murriel tarafından 24 Ağustos 2016'da PRI.org‘da yayınlandı. Ve şimdi de burada içerik paylaşımı kararından dolayı yeniden yayınlanıyor.
Buenos Aires'in Palermo semtindeki bir kafede oturuyorsunuz. Yanınızda oturan çiftin ne hakkında konuştuğunu pek duyamıyorsunuz, ama bazı şeyleri duyabiliyorsunuz. Belki şöyle bir cümleyi:
”Sana âşık olmaktan başka yapacağım daha iyi bir şey olmadığını düşünüyorsun.”
Tamam, aslında bu, metroda kulak misafiri olunmuş bir şeydi. Ancak yaklaşık beş yıl önce, bir gün Ezequiel Mandelbaum ve Tatiana Goldman Palermo'daki bir kafedeyken, kulak misafiri oldukları şeyin o kadar şaşırtıcı olduğunu düşündüler ki, bağlamdan saparak, birbirleriyle konuşmayı bıraktılar.
Sadece dinliyorlardı.
Bu hikayeyi PRI.org'da dinleyin »
”Ne söylediklerini çok iyi anlamamıştık,” diyor Mandelbaum. ”Ama keyifliydi.”
Not:Bu ifadelerin çoğunu bütün ihtişamını yansıtacak bir şekilde tercüme etmek neredeyse imkansızdır. Ama bunlar yakın çeviriler.
“Biz Arjantinlilerin de uçan kaçan her şeyi yapacak ne özgüvenimiz varmış.” — 25 yaşlarındaki bir adam, karşısındakine. Cuma. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
Ama o gün elde ettikleri şey eğlenceden çok daha fazlasıydı. La Gente Anda Diciendo (”İnsanlar Söylüyor”) Arjantin'in, özellikle de başkentteki fikir ve yaşam stiline enerjik bir antropolojik bakış sunuyor. Mandelbaum and Goldman ironik esprileri,dobra tavırları ve yerellerin aşk ve hayata dair sıradan tutumlarını (en küçük olanlarını bile) gözler önüne seren Buenos Aires deyimlerini bir araya getiriyor.
”Buenos Aires'de,kolay bir şeydir [iyi şeylere kulak misafiri olmak],” diyor Mandelbaum. ”Yüksek sesle konuştuğumuz için mi, yoksa dar görüşlü insanlar olmadığımız için mi bilmiyorum. Otobüsteyken, bir jinekologla yüksek sesle konuşabiliriz. … Arjantinliler psikanalize tabi olurlar, birinin partnerinin hayatıyla ilgili analiz yapıyor olduğunu duymak yaygındır.”
”Bana bir oyuncak alın, böylece ben de sizinle uğraşmayı bırakayım?” — Yaklaşık 4 yaşında oğlan çocuğu, ebeveynlerine. Cuma, saat akşam 7. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
”Hey, göğüsler için kredi kartıyla ödeme yapabiliyor musun?” — 25 yaşında bir kadın, diğer kişiye. Otobüste. Saat öğlen 2. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook [çeviri notu: Burada kast edilen, göğüs ameliyatıdır.]
”Şöyle düşün: Bir bebek, daha sonradan konuşmayı öğretebileceğin bir köpek gibidir.”— 25 yaşlarında bir adam, kız arkadaşına. Transit istasyonunda. Cumartesi, saat 12.40. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
”Affedersiniz, bayım. — Hamilelik denen şeyi hiç yaşamadınız, bu yüzden görüş belirtmeye hakkınız yok.” — 40 yaşlarında bir kadın, 35 yaşındaki bir adama. Çarşamba. Saat sabah 10.45. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
En başta düşündükleri şey, Buenos Aires'te duydukları cümleleri not almak ve bunları bir kitapta toplamaktı. Dokuz ay süren cümle toplama sürecinden sonra, Mandelbaum ve Goldman bu cümleleri Facebook'da paylaşmaya karar verdi. Bir gecede yüzlerce takipçi kazandılar, ve bu sayı sonradan binlere ve on binlere yükseldi.
Çekiciliği sağlayan şey, cümlelerin ve bu cümlelerle kast edilen durumların keskinliği. Bu proje için cümle seçerken işin içine sanat giriyor.
”Bir cümlenin parçasını yakaladığınızda, bu cümle aklınızda bir hikaye oluşturuyor.” diyor Mandelbaum. ”Etkili olan cümleleri seçiyoruz, hayal gücünüzü harekete geçiren cümleleri, eğlenceli olanları.”
Takipçiler cümlelerin tamamına aşina oldukları için, bu sanatın en önemli unsuru çok çok daha önemli hâle geliyor: Cümleler duyulup hızlıca not alınmalı.
”Üzülme. Üzüntü çoğalır üşüdüğünde.” — Yoldan geçen kişi, ağlayarak yürüyen kadına. Cuma. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
”Bak, birlikte bu hayatı yaşayacağın bir partnerin olması gerek. Bu her zaman zor olmuştur. Sorun şu ki, sizler artık çaba göstermiyorsunuz.” — 60 yaşlarında bir adam, 20 yaşlarında bir adama. Plaza Constitución. Perşembe. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
”Anne, söyleyeceğim şey hoşuna gitmeyecek, ama bunu söylemek zorundayım. Okulda köfte yedik ve senin yaptığından daha güzeldi. Ama seni hâlâ seviyorum.” — 6 yaşlarında bir çocuk, babasının elini tutup yürürken, onun telefonunda ses kaydederken. Saat akşam 4.30. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
”Neyin oluşturulacağı, sezgisel bir durum,” diyor halkla ilişkiler bölümünde editör olarak çalışan Mandelbaum. ”Söyleneni duyup not almak zorundasınız. Daha sonra not almaya çalıştığınızda, cümleyi kafanızda biçimlendiriyorsunuz.”
Motorola sponsorluğunda Güney Amerika'yı turlayarak,cümleleri topladılar. İki kitap yayınladılar. Aynı çalışmanın diğer şehirlerde ve ülkelerde de yapılması konusunda ilham kaynağı oldular.
Ve dahası da var: Mandelbaum, Goldman ve kendisinin, cümlelerden esinlenerek yazılar üretecek yazarlar olacağını ümit ettiğini belirtiyor.
Böyle cümleler geldiği sürece, bu zor olmayacak.
”Yapabileceğini görüyor musun? Bu hayatta herhangi bir şeyi yapabilirsin.” — 30 yaşlarında bir anne, 9 yaşındaki oğlunun burnunu silerken. Salı. Fotoğraf: La Gente Anda Diciendo/Facebook
