Rus hükümetinin internet regülatörü Roskomnadzor, yasa dışı içeriklerin kaldırılmamasından ötürü Twitter'ın yükleme hızının azaltılacağını duyurdu. Ekran görüntüsü, Roskomnadzor'un Twitter hesabından alındı.

[Aksi belirtilmediği takdirde tüm linkler Rusça kaynaklara yönlendirmektedir.]

Rus hükümetinin medya ve internet regülatörü Roskomnadzor, 10 Mart'ta mikroblog platformu Twitter'ın Rusya'da sansüre uğramış ve yasadışı kabul edilen içerikleri kaldırmamasından ötürü hızının yavaşlatılacağını duyurdu.

Yapılan açıklamada, Roskomnadzor Twitter'ın umursamadığı iddia edilen, saldırgan kabul edilen ve kaldırılmadıkları takdirde platforma ceza kesileceğinin belirtildiği çeşitli isteklerin ardından bu yaptırım kararının alındığını duyurdu.

В период с 2017 года по настоящее время не удаляется контент, склоняющий несовершеннолетних к совершению самоубийств, содержащий детскую порнографию, а также информацию об использовании наркотических средств, Роскомнадзором было направлено свыше 28 тысяч первоначальных и повторных требований об удалении противоправных ссылок и публикаций.

2017'den bugüne kadar reşit olmayanları intahara teşvik eden içerikler, çocuk pornoları ve narkotik maddelerin kullanımıyla alakalı diğer paylaşımlar kaldırılmadı. Roskomnadzor yasadışı linklerin ve paylaşımların kaldırılmasına yönelik 28 binden fazla istekte bulundu veya eski isteklerini tekrarladı.

İlginç bir şekilde Roskomnadzor'un açıklaması “yasaklanan içerik” olarak belirtilmiş diğer paylaşımlardan söz etmiyor: izinsiz gerçekleştirilen protestolar ve toplantılarla alakalı paylaşımların yasaklanmış olması. Alexey Navalny için gerçekleştirilen hükümet karşıtı protestoların [en] ardından Roskomnadzor bu içeriklerin kaldırılmasına yönelik istekte bulundu ve sosyal medya platformlarından bazıları kaldırmadıkları takdirde yüksek miktarda ceza ödeme tehdidiyle karşı karşıya kaldı.

İnternet regülatörünün belirttiğine göre 10 Mart'ta yaklaşık 3,168 yasadışı içeriğe sahip tweet bulunuyordu. Karşılığında Roskomnadzor, Rusya'daki kullanıcıların Twitter yükleme hızlarının “mobil cihazlarda %100, masaüstü cihazlarda ise %50″ oranında yavaşlatılacağını duyurdu. Bu tedbir, iddia edilene göre “egemen internet” kanununa [en] uygun alındı, bu yasa Kasım 2019'da kabul edilmişti ve yeni düzenlemeler yavaşlatma izni verecek şekilde Şubat 2021'de kabul edildi.

Roskomnadzor'un isteklerini reddetmeye devam ederse, yine Roskomnadzor'un belirttiğine göre platformu tamamen yasaklamaları da ihtimaller arasında, ve yasa çerçevesinde bunu yapabileceklerini belirtiyorlar.

Pratikte hız yavaşlatma nasıl gerçekleşiyor?

Dijital haklar grubu Roskomsvoboda'ya göre Rusya'daki bazı kullanıcılar Twitter'a girerken ciddi yavaşlama fark ettiklerini söylediler. Uzmanlar, DPI (derin-paket incelemesi) teknolojisi kullanılarak hız yavaşlatmanın teknik olarak mümkün olduğunu belirtiyorlar. DPI teknolojisi, Roskomnadzor tarafından Rusya'daki tüm internet dağıtıcılarının indirmelerinin zorunlu kılındığı, “egemen internet” kanunlarının uygulanması dahilinde. Sistem otonom işliyor, bu yüzden Roskomnadzor'un tamamen kontrolü dahilinde ve ISP müdahalesi gerektirmiyor.

Roskomsvoboda‘nın başı Artyom Kozlyuk, ve Internet Protection Society uzmanlarından Mikhail Klimarev, teknoloji haberleri sitesi vc.ru'ya DPI teknolojisinin Roskomnadzor tarafından “tehditlere karşılık verebilmek adına” kullanıldığını belirttiler. Bu ISP ağlarına indirilen filtreleme sistemi belli parametreler içindeki internet trafiği paketlerini kontrol ediyor ve hangi siteden geldiğini görerek (söz konusu durumda Twitter) yasaklama, hızını düşürme veya hiçbir şey yapmama imkanını tanıyor.

DPI teknolojisi oldukça pahalı, ve uzmanların inancına göre sadece Rusya'daki en önemli internet dağıtıcıları tarafından kullanılıyor, bu da masaüstü şebekede yavaşlatmanın neden tamamıyla mümkün olmadığını açıklıyor, çünkü yerel ve küçük ISP'ler yeterli imkana sahip olmuyor. İlaveten, sadece Twitter'daki görseller ve videoların yükleme hızı yavaşlatılabiliyor, metinlere ise dokunulmuyor.

Planlanmamış yan etkiler

Roskomnadzor'un açıklamasından kısa süre sonra kullanıcılar RuNet'te bulunan çeşitli sitelere erişemediklerini ve yavaş yüklendiklerini belirttiler. Bu siteler arasında hükümetin sitesi kremlin.ru ve Roskomnadzor'un rkn.gov.ru sitesi de bulunuyordu. Resmi kaynaklar bu teknik hatayı Rusya'nın ana hükümet internet servisi dağıtıcısı Rostelekom'un hatası olarak belirtti, ama yorumlar Twitter kısıtlamasının bununla bağlantılı olduğu şüphesini içeriyordu.

This… just happened again. Russia's censorship ministry attempted to throttle Twitter but instead appears to have kicked offline most government websites in Russia, starting with https://t.co/hWmhtqnWrO. Incompetence too hilarious for satire. https://t.co/65goZqjM5K

— Alexey Kovalyov (@Alexey__Kovalev) March 10, 2021

Bu… yeniden yaşandı. Rusya'nın sansür hizmeti Twitter'ı yavaşlatmaya çalıştı fakat birçok hükümet sitesi çöktü, ilk başta https://t.co/hWmhtqnWrO Bu becerisizlik mizahı yapılamayacak kadar gülünç.

Bu durum, 2018'de Telegram mesajlaşma uygulamasının hükümet tarafından kapatılmaya çalışılırken RuNet sitelerinin çöküşünün gerçekleştiği zamanı çarpıcı derecede hatırlatıyor.

Sırada ne var?

Rusya'da trafik yavaşlatması sansür aracı olarak ilk defa kullanıldı. Digital Russia'nın belirttiğine göre bu yaklaşım sosyal medya platformlarını kontrol edebilmek için önceden Türkiye tarafından da kullanılmıştı.

RuNet uzmanları hangi sosyal medya platformunun yavaş yükleme hızıyla veya diğer sansür teknikleriyle yüzleşeceği konusunda hemfikir değiller. Bağımsız haber sitesi Mediazona'nın baş editörü Sergey Smirnow, sırada Youtube olduğunu düşünüyor, çünkü bu platform Navalny'nin yolsuzluk karşıtı düşüncelerin yayılmasında oldukça kritik oldu. Bir başka bağımsız haber ajansı olan It's My City'nin baş editörü Mikhail Kolezev ise bu düşünceye katılmıyor:

Сергей Смирнов считает, что следующим будут блокировать YouTube, но я так не думаю — слишком много пользователей в России, слишком серьезные социальные последствия блокировки или замедления. Да и пропагандисты неплохо себя чувствуют на YouTube, много сил уже туда вложено. Поэтому следующим, думаю, будет Facebook — площадка вечно недовольной либерально настроенной интеллигенции, которой, по опросам, пользуется 9% россиян (твиттером — 3%).

Sergey Smirnov, bundan sonra Youtube'un kapatılacağını düşünüyor, fakat ben böyle düşünmüyorum- Rusya'daki kullanıcı sayısı oldukça fazla ve kapatılması veya yavaşlatılmasının sosyal sonuçları oldukça ağır olur. Aynı zamanda propaganda yapanlar Youtube'da yerleşmiş bulunuyorlar ve oldukça çaba sarf ettiler. Bence sırada Facebook var: bu platform mutsuz liberal entellektüellere hitap ediyor, ve anketlere göre Rusların %9'u tarafından kullanılıyor (Twitter ise %3 oranında)

Anlaşılan, Kremlin Kolezev gibi düşünüyor: haber ajansı Inferfax, Rus yasa yapıcılarının trafik hızı düşürülüşü sırasında Facebook olabileceğini ima etti.

Twitter'ın tepkisinin beklenildiği bu aralıkta, teknoloji uzmanları VPN kullanımını öneriyor, VPN, yani sanal özel ağ servisi Telegram kapatılmaya çalışılırken geçici bir tedbir olarak kullanılmıştı.