Kolaj, Violeta Camarasa'ya ait.
[Aksi belirtilmediği sürece bütün linkler İngilizce kaynaklara yönlendirmektedir.]
Birleşik Arap Emirlikleri'nden tutun da Tayland'da, Şile'de veya Nijerya'da, kadın veya erkek fark etmeksizin bu dünyadaki en popüler spor [1] futbol.
1991 yılında Çin'de gerçekleştirilen ilk Kadınlar Dünya Kupası [2]‘nın üstünden 30 yılın geçmesinin ardından, futbol oynayan kadınlara karşı önyargı, dünya oyuncular sendikası Fifpro'nun yayımladığı yeni bir rapora göre [3] “dünyadaki bazı bölgelerde devam ediyor”. Kadınlar, zorlu çalışma koşulları, ayrımcılık, cinsel istismar ve eşit olmayan ücretler gibi sıkıntılarla mücadele ediyor.
Bu zorluklara rağmen, son zamanlarda kadın futbolu daha da ciddiye alınmaya başlandı, ve bunun tek sebebi sahada bulunan yetenekler değil. Birçok kadın mesleklerindeki cinsiyetçilik hakkında konuşmaya başladı [4] [es], haberlerde kadın futboluyla alakalı makaleler [5] çoğaldı ve kurumsal sponsorlar [6] daha fazla önem vermeye başladı. Üst segment dergilerinden Business Destinations'a göre [7]:
Women’s football has been taken to another level, with the 2019 FIFA Women’s World Cup signalling a new era of professionalisation.
Kadın futbolu, 2019 FIFA Kadınlar Dünya Kupası ile yeni bir profesyonellik dönemine ulaştı, farklı bir seviyeye erişti.
Aşağıda, yetenekleri ve aktivizmleriyle tüm dünyada oyunun kurallarını değiştiren kadın futbolcuların kısa bir listesi bulunuyor.
1. Paula Dapena
Geçen Kasım, tüm dünya Diego Maradona [8]‘yı anarken, genç bir İspanyol futbolcu insanları hayrete düşürdü. Yirmi dört yaşındaki Paula Depana, Pontevedra, İspanya'da bir maç öncesinde oldukça sevilen Arjantinli oyuncu için saygı gösterisinde bulunmayı [9] [es] reddetti, Maradona'nın futboldaki yeteneğinin birçok istismar ve kadına şiddet iddialarını [10] [es] ortadan kaldıramayacağını söyledi. Bu davranışı, İspanya'da Cidade de Pontevedra 2020 [11] [es] ödülünü almasını sağladı ve yeni bir feminist sembol [12] [es] haline geldi, fakat bunun da bir bedeli oldu: internette çevrimiçi tacize uğradı [13] ve bir hedef haline geldi, tacizlerin arasında ölüm tehditleriyle [14] [es] dahi karşılaştı.
Dünyada, göz önündeki birçok kadın sporcu çevrimiçi taciz ve zorbalıkla [15] karşılaşıyor [16].
View this post on Instagram
2. Khalida Popal
Ne yazık ki, çevrimiçi taciz kadın futbol oyuncularının mağruz kaldığı tek istismar değil. Cinsel istismar da belgelenmiş bulunuyor. Afgan Kadın Ulusal Takımı oyuncularından Khalida Popal [18], 2019 yılında Afgan futbol federasyonu başkanı Keramuddin Karim [19]‘e karşı cinsel istismar iddialarında [20] bulunanlardan biri oldu. FIFA [21], Karim'i hayatı boyunca spordan uzaklaştırdı, fakat takım bu skandaldan ötürü antrenmanlara ara vermek zorunda kaldı.
Kariyerini bitiren bir incinmeden sonra Popal, sporu kullanarak Avrupa'daki azınlıkları motive eden ve güçlendiren Girl Power [22] organizasyonunu kurdu. Aynı zamanda Afganistan Kadın Ulusal Futbol Takımı [23]‘nın organizasyon direktöri ve Sokak Çocukları Dünya Kupası [24]‘nın temsilcilerinden biri.
View this post on Instagram
3. Megan Rapinoe
Ballon d’Or Féminin [26] ve En İyi FIFA Kadın Futbol Oyuncusu [27] ödüllerinin sahibi Megan Rapinoe, dünyada hem ABD kadınlar ulusal futbol takımındaki [28] başarılarıyla, hem de spor alanındaki ırkçılık karşıtı [29], feminist ve LGBTQ+ azınlıklarını destekleyen [29] söylevleriyle tanınıyor. Aynı zamanda Time Dergisi'nin 2020 yılındaki En Önemli 100 İnsan [30] listesinde de yer aldı.
Rapinoe, ABD takımıyla beraber 2019 yılında eşit ücret talebinde ses çıkaranlar arasındaydı ve bu, federasyona karşı hala devam eden bir davanın [31] açılmasıyla sonuçlandı. BBC'ye verdiği bir röportajda [29], diğer kadınlara verdiği mesaj şuydu:
“Daha azıyla yetinmeyin, eşitliğe yönelin, daha fazlasına yönelin.”
Şile, Kolombiya, ABD ve Arjentina gibi ülkelerde kadın ve erkek futbol oyuncularının ücret farkları incelenmiş [32] bulunuyor. Bazı kadın oyuncular amatör oynadıklarından ötürü ücret dahi almıyorlar. Avustralya ve ABD gibi yerlerde çalışma koşullarının diğer yerlerden daha iyi olma sebebi, oyuncuların kendi profesyonel çıkarlarını korumak adına sendikalara üye olmalarından kaynaklı. Eylül 2020'de, Brezilya hem kadın hem de erkek futbol takımlarına eşit ücret ödeyeceğini ilan ederek [33] bunu yapan az sayıdaki ülkeler arasına girdi.
View this post on Instagram
4. Yuki Nagasato
2011 Dünya Kupası [35] kazananı ve Ulusal Kadın Futbol Ligi (NWSL) içindeki Chicago Red Stars [36]‘ın önde gelen forvet oyuncusu 33 yaşındaki Yuki Nagasoto [37], erkek amatör ligi Hayabusa Eleven [38]‘a [ja] geçici olarak transfer olacağını [39] duyurarak Japon toplumunda [40] bir sansasyon yarattı.
FIFA'ya verdiği bir röportajda [41], Nagasato aradaki fiziksel farklılıkları hızlı karar alabilme yeteneğiyle kapatabileceğini söyledi ve ekledi: “Kadınların saygı görmesini istiyorum ve yetenekleriyle tanımlanmalarını, cinsiyetleriyle değil.”
Japonya Futbol Birliği, ilk kadın profesyonel ligini 2021 sonbaharında kurmaya hazırlanıyor, Women Empowerment League [41]‘in [ja] hedefi [42] sadece Japonya'da kadın futbolunu geliştirmek değil, aynı zamanda kadınların katılımını sağlamak ve genel anlamda Japon toplumunda çeşitliliği güçlendirmek.
View this post on Instagram
5. Katayoun Khosrowyar
İranlı-Amerikan Katayoun “Kat” Khosrowyar [44], İran Ulusal Kadınlar Ligi'nin ilk kadın futbol koçu [45] oldu. 33 yaşındaki Katayoun; Tulsa, Oklahoma'dan doğduğu yer olan İran'a 17 yaşında ulusal futbol takımına katılmak için taşındı. Sonrasında ilk başta 14, sonra da 19 takımın koçu olarak yükseldi.
Kadınların hareket özgürlüğünün ve giyinişlerinin kısıtlandığı, özgürce antrenman yapamadıkları bir ülkede Khosrowyar kırsal alandan gelen kızları eğitti ve takımı uluslararası şampiyonalara taşıdı.
2011 yılında takımı Olimpiyatlar'daki ikinci eleme turunda diskalifiye [46] edildi, sebebiyse müsabakada hijab giyilmesinin yasak olmasıydı, İran'da ise bu baş örtüsünün takılması zorunlu. FIFA önceden baş örtüsünü kabul ediyordu, ancak hijab boynu da kapadığından ötürü emniyetsiz olduğunu belirtti, fakat bu tarz bir sağlık riski yarattığına dair kanıt yok [47]. Üç yıllık bir kampanyadan sonra, FIFA “dini sebeplerden ötürü baş örtüsü” iznini verdi ve “Kat” ile takımı yeniden uluslararası arenada müsabakalara katılma hakkını kazandı.
View this post on Instagram
6. Sabitra “Samba” Bhandari
Nepal'deki en fazla gol atmış kadın futbol oyuncusu [49] Sabitra Bhandari, The Khatmandu Post'a verdiği röportajda [49] “Hiç gerçek ekipmanlarım, botlarım veya topum dahi olmadı. Çoraplardan yapılmış bir topla futbol oynadım,” dedi. “Fakat o çorap topun bana öğrettikleri sayesinde şuan olduğum yerdeyim,” sözleriyle devam etti. “Babam ve annem beni erkeklerle oynamamam için yıldırmaya çalıştılar, fakat onları ikna etmeyi başardım.” Şuan, Hint Kadınlar Ligi'nde Bhandari en yüksek gol istatistiğine sahip. O ve Anita Basnet, bu lige katılan ilk Nepalli kadınlar [50] oldular.
View this post on Instagram
7. Nadiya Nighat
24 yaşındaki Nadiya Nighat, Jammu ve Kaşmir [52]‘deki ilk kadın futbol koçu. Futbol oynamayı seçmek, Nighat için kolay olmadı, orta sınıftan, muhafazakar [53] bir mahallede oturan bir Müslüman ailenin çocuğuydu. Kararlılığına rağmen, Jamma ve Kaşmir'de ulusal bir kadın futbol takımı olmamasından ötürü Hindistan'ı büyük turnuvalardan birinde temsil etme hayalini bir kenara koydu. Bunun yerine, 19 yaşında kendi futbol akademisini kurmaya karar verdi ve diğer genç kızları ülkelerini uluslararası arenada temsil edebilmeleri için eğitmeye başladı [54]. AFC D & C koçluk lisanslarını aldı ve bundan sonra B lisansını almak için hazırlanıyor [55]. A lisansı [56] aldıktan sonra ise ulusal kadın futbol takımına dahi koçluk yapabilecek. Şuanda ise Nighat, Kashmir'deki ilk, sadece kadınlardan oluşan takımı Real Kashmir FC [57]‘nin koçluğunu yapıyor.
View this post on Instagram
8. Mara Gómez
Aralık 2020'de, Mara Gómez Arjantina'nın ulusal kadın futbol takımındaki ilk trans oyuncu olarak ortaya çıktı [59] [es]. Bu, dünyada bir ilk değil [60]: Amerikan Samoa'sında, İspanya'da, Kanada'da ve İngiltere'de de trans futbol oyuncuları var. Ancak Gómez, futbolun ulusal kimlikle özdeşleştirildiği bir ülkede önder oldu.
Gómez, Villa San Carlos [61] (VSC) kulübüne Ocak 2020'de katıldı fakat pandemi karantinasından ötürü Arjantina Futbol Birliği'nden profesyonel oyunculuk lisansını alabilmesi için aylar geçmesi gerekti. Sonunda 28 Kasım'da VSC ile kontraktını imzaladığında, Instagram hesabında bunu paylaştı:
It’s been a long journey, too many obstacles, too many fears and sorrows.
What once made me think that I would never be someone, that I would never have a chance, today is reversed, today I’m fulfilling one of my biggest goals in life, the one I thought essential and that would never happen.
Today I am officially a player in the top division of female football in Argentina.
Bu birçok engelle, birçok korkuyla ve üzüntüyle dolu, uzun bir yolculuk oldu. Geçmişte hiç şansım olmayacağını, başarılı biri olamayacağımı düşünürken bugün tam tersi gerçekleşti, hayatımdaki en büyük hedeflerimden birini gerçekleştiriyorum, bu hedefi kendim için en önemlisi görürken ve asla olabileceğini düşünmezken. Bugün, Arjantina'daki kadın futbolunun resmi bir oyuncusuyum.
View this post on Instagram
9. Asisat Oshoala
FC Barcelona profilinde [63], Asisat Oshoala Afrika'nın en iyi oyuncularından biri olarak tanıtılıyor, ve bu gerçekten doğru: bu övgünün yanında, Nijerya'nın ulusal takımı Super Falcons'ın kaptanı 2014'te, 2016'da, 2017'de ve 2019'da Afrika'nın en iyi kadın futbol oyuncusu [64] ünvanını aldı. Ikorodu'da; Lagos, Oshoala'da büyüdüğü mahallede yerek takım FC Robo'da kariyerine başladı, ardından önde gelen Nijerya futbol takımlarından Rivers Angels spor kulübüne katıldı.
2015 yılında, Liverpool'la antlaşma imzalayarak [65] uluslararası kariyerine başladı. FC Barcelona Femeni'ye 2019 yılında katılıp takımdaki en çok gol atanlardan biri [66] olmadan önce bir süre Arsenal ve Dalian Quanjian FC'de de oynadı.
Fakat Oshoala için tüm süreç pürüzsüz olmadı. Birçok röportajda [67], ailesini futbolun iyi bir kariyer seçimi olduğu konusunda ikna etmekte çektiği zorluktan [68] söz etti:
“No, my parents never supported me at the initial stage because I was exceptionally good in my academics. I had to drop out of school to the chagrin of my parents. It was not an easy decision but with the benefit of hindsight, I think it was the right one.”
Hayır, ailem başta bana kesinlikle destek olmadı çünkü akademik olarak oldukça başarılıydım. Ailemi sarsacak bir kararla okulu bıraktım. Kolay bir karar değildi, ama şuan dönüp baktığımda doğru kararı verdiğimi görebiliyorum.
Şuan, Asisat Oshoala Vakfı aracılığıyla Lagos'taki genç kızlara kendi yollarında ilerleyebilme imkanını sunuyor. Vakfın hedefi, genç kızların güçlüklerle karşılaştıklarında özgüvenlerini korumalarını sağlamak ve bir kulüp bulmalarında yardımcı olmak.
View this post on Instagram
10. Delphine Cascarino
24 yaşındaki Delphine Cascarino, Fransa'nın Division 1 Féminine'in parçalarından Olympique Lyonnais'de sağ kanatta oynuyor. Kadınların oynadığı futbolun tanıtımını yapmak ve yaygınlaştırmak için oluşturulmuş Foot d'Elles [70] [fr] projesine göre, Cascarino organizasyon ve içgüdüyü, teknik ve atletizmle birleştiriyor.
Cascarino, bir Dünya Kupası sahibi olmanın sevincini 2012'deki U-17 Kadınlar Dünya Kupası [71]‘nda tattı. 22 yaşındayken Lyon'da 10 büyük kupaya sahipti [72]; 3 Şampiyonlar Ligi, 3 Coupes de France ve 4 French League.
2020'deki Lyon'un Wolfsburg'a karşı 3-1 zaferinden sonra, Avrupa Futbol Federasyonları Birliği Kadınlar Şampiyonlar Ligi finalinde Maçın Oyuncusu [73] ünvanına aday gösterildi.
View this post on Instagram
À la prochaine Cascarino.
Ne joue pas juste pour montrer au monde ce que tu peux faire. Joue pour montrer aux filles qui t’entourent ce qu’elles peuvent faire.
Ce maillot est pour toi.
Sonra görüşürüz, Cascarino. Sadece dünyaya neler yapabileceğini göstermek için oynama. Kızlara, onların neler yapabileceğini göstermek için oyna. Bu forma, senin için.