- Global Voices Türkçe - https://tr.globalvoices.org -

Bir Öğrencinin İntiharı Afganistan Yüksek Öğretim Sisteminde Reform İstemlerini Alevlendiriyor

Kategoriler: Orta Asya & Kafkaslar, Afganistan, Eğitim, Kadın & Cinsiyet, Protesto, Vatandaş Haberciliği

Baqi Samandar tarafından çekilmiş eylemden bir görüntü. İzinli kullanılmıştır.

Geçtiğimiz günlerde Kabul'deki bir üniversitede bulunan bir kız öğrencinin intiharı protestolara neden oldu ve Afganistan'ın çürümüş yüksek öğretim sistemindeki yozlaşmayı ve ayrımcılığı sona erdirmeye yönelik çağrılar başlattı.

Kız öğrencinin söylenenlere göre 19 Kasım'da  bitirme tezinin defalarca başarısız kabul edilmesinin ardından, intiharından günler sonra Afgan öğrenciler sosyal medyayı akın edip Kabul Üniversitesi'nde yürüyüş yapmak için toplandı.

İntihar olayı ve ardından yapılan protesto yerel basının gündeminde geniş çapta yer almaktaydı.  [1]

Zahra Khawari'nin arkadaşları ve Kabul Üniversitesi Veterinerlik Fakültesindeki bir son sınıf öğrencisi gazetecilere  [2]tezin danışman Gul Mohammad Tanin tarafından üçüncü kez reddedilmesinin ardından Zahra'nın 25 yaşında intihar ettiğini [3] söyledi. Polis intiharı onayladı [1] ve açıkça belirtilmemiş suçlamalar ile tutuklanmasıyla sonuçlanan bir soruşturma başlattı.

Khawari (bekar) Kabul Üniversitesi'nde bir öğrenci yurdunda kalıyordu. Ülkenin dağlık kısmında fakir bir bölge olan Daikundi'den gelmişti. Kahvaltıda kendisini zehirlediği ve bir süre sonra odasında öldüğü iddia ediliyor.

Bu skandal Afganistan Yüksek Öğretim bakan yardımcısını istifa etmeye mecbur bıraktı. Abdul Latif Roshan 22 Kasım'da istifa etti [4] ve yerini Najibullah Khwaja Omari aldı.

Sosyal Medya Haykırışları

Zahra Khawari'nin ölüm haberi alındıktan hemen sonra, Afgan Twitter ve Facebook hesapları öğrencinin fotoğrafları, başsağlığı dilekleri ve danışmana yapılan sert suçlama mesajları ile doluydu.

Gazeteci Zahra Joya, kızgınlığını Facebook'ta yaptığı birkaç kelimelik gönderide döktü. [5]

بشکند دستی که انسانی را مجبور می‌کند تا به زندگی‌اش نقطه پایان بگذارد

  Bir insanı kendini öldürmeye iten eli kırın.

Liberal siyasi aktivist Asif Ashna, Zahra'nın demir bir konteyneri kendi bütçesiyle ve danışmanının isteği üzerine bir tavuk kümesine dönüştürdüğü çokça paylaşılan bir fotoğrafını paylaştı.

Twitter'daki paylaşımında Kabul Üniversite'sindeki öğrencilik zamanlarını ciddi reformlar yapılması için uğraşmaya kullanmadığına pişman olduğunu belirtti:

Zahra'nın [üniversitedeki] çabaları ve intihar protestosunu düşünüyorum, kafam karışık. Kendi deneyimlerimi ve görmezden geldiğimiz şeyleri gözden geçiriyorum, ısrarla istemiş olmamız gereken birçok değişiklik vardı.

Birçok genç Afganlı, Zehra'nın ölümünün en azından başkentteki en iyi üniversitede yüksek öğretimi modernleştirmek için bir mihrak haline gelebilmesini umuyor.

Ulusal bir gazete öğrencileri deneyimlerini paylaşmak ve iyileştirme önerilerinde bulunmaya teşvik etmek için bir köşeye [9] yer verdi. Birçok kişi diplomalarını almak için üstesinden gelmek zorunda kaldıkları güçlüklerden bahsetti.

Kabul Üniversitesi Öğrenci Yürüyüşü 

Khawari'nin ölümünden sonraki gün, okul arkadaşları bir yürüyüş düzenledi. [10] Kabul Üniversitesi kampüsüne akın ederek, ülkedeki en iyi üniversiteye girebilmek için mali sıkıntılar ve zorlu giriş sınavları ile mücadele eden öğrencilere karşı öğretim görevlilerinin ”diktatörce” davranışlarına ve ayrımcılığa karşı konuşmalar yaptılar. [11] Kabul Üniversitesi'nin ”hayallerin düşmanı” olduğunu söylediler.

Tahir Qadiry eylemcilerin durumunu Twitter'da şu şekilde özetledi:

#Kabul [12] Üniversitesi'nde #Zahra [13]‘ya olanlar devlet üniversitelerindeki önüne geçilemez yozlaşmanın ve kaosun ufak bir örneğidir. Zahra haksızlıktan ve karmaşıklıktan kurtulmak için intihar etti. Bu olay Bollywood filmi #3idiots [14]‘dakine benziyor. Akademik alanlar akademik kalmalıdır.

Bir Afganlı Twitter kullanıcısı Zakiiiieh,  –uzun süredir mücadele veren Hazara azınlığının bir üyesi olan– Zahra'nın etnik ayrımcılığın kurbanı olabileceğini iddia etti.

Çok acı… Ayrımcılık… Zahra bir dahi olabilirdi, bir bilim insanı, mucit ve bu ülkenin kurtarıcısı. Fakat hayalleri ile birlikte solup gitti.

Bu çağrılara belki de en göze çarpıcı olarak, üniversite çalışanlarından bazıları da katılmıştır. Kabul Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Younus Toughyan Facebook'ta şu gönderiyi paylaştı [19]:

این بار نخست نیست که فضیحتی نا بخشودنی در پوهنتون کابل صورت می گیرد. در همین پوهنتون استادان هستند که بر شاگردان (فرزندان خودشان) تجاوز کردند و به جای تحذیر تقدیر شدند و به مقامات عالیه رسیدند. استادانی بودند و هستند که رشوه گرفتند و می گیرند و این مسئله به فیسبوکها رخنه کرد، هیچ کس آن را ندید و نشنید و نپرسید. سالهاست که در پوهنتون تعصبات ملی، سمتی و زبانی اعمال می شود. واقعن می شرمم که در کنار افرادی متجاوز، زانی، رشوت خوار و متعصب قرار دارم.
روان زهرا خاوری شاد و یادش گرامی باد. در کنار معترضین تا آخر دادخواهی می کنم. ننگ و نفرین بر وجدانهای بیمار

 

Böyle affedilemez bir olay Kabul Üniversitesi'nde ilk defa gerçekleşmiyor. Bu üniversitede, birçok öğretim görevlisi öğrencilerine tecavüz etti ve kovulmak yerine sadece kınandılar. Kanıtları Facebook üzerinden paylaşılan rüşvetler aldılar fakat hiçbirisi tutuklanmadı.Yıllarca öğretim görevlileri dil, ırk ve kökenlere yönelik ön yargılı davranışlar sergilediler. Onlarla birlikte çalışmaktan utanç duyuyorum… Sonuna kadar eylemcilerin yanındayım. Sapkın insanlara ölüm.

 İlgisizlik ile sona eren bir trajedi 

Zahra Khawari'nin hikayesi [20] Afganlı öğrenciler tarafından benimsenmiştir çünkü bu hikaye rüşvet ve ayrımcılık ile çarpıtılmış bir sistemde diploma elde etmek için öğrencilerin yaptığı birçok kişisel fedakarlığı sembol etmektedir.

Zahra'nın  öncelikle koyunları besleme yöntemleri üzerine odaklanan tezi mezuniyete kalan son basamağıydı. Fakat onu kahvaltısında zehir içtikten sonra onu ilk bulan oda arkadaşına göre [2] Zahra'nın danışmanı Gul Mohammad Tanin, Zahra konusunu değiştirdikten sonra bile tezi reddetmek için sebep ardına sebep bulmuştu.

This is not the first time an unforgivable scandal happens at Kabul University. At this university, many lecturers raped their students and were reprimanded instead of being dismissed. They received bribes, evidence of which was shared on Facebook, but none of them were arrested. For years, lecturers have engaged in prejudicial behavior based on language, race and ethnicity. I am ashamed to work with them…I stand with the protesters till to the end. Death to the sick people.

Zahra went through a hard time working on her project, and spent so much money. Not once, but multiple times her dissertation was simply dismissed. She was no longer able to spend time working on the project because she is from a poor farming family. She came under too much pressure and finally killed herself.

Zahra'nın acı hikayesindeki kötü karakter olduğu düşünülen kişi yalnızca danışmanı değildi. Bazı basın bildirilerine göre, Zahra zehirlenmişti fakat hala hayatta iken kaldığı yurdun görevlisi Zahra'nın hastaneye transferini hemen onaylamadı. Bunun yerine, kadın Zahra'nın oturum izni olup olmadığını kanıtlamak amacıyla yurt kartı olup olmadığını onaylamak için arkadaşları ve halasıyla konuştu.

Halası onu hastaneye götürmek için yurttan almaya geldiğinde, artık çok geçti.

İntiharın ilk ve en büyük sebebi tedavi edilmemiş depresyondur. Depresyon tedavi edilebilirdir ve intihar önlenebilir. Böylesi duygusal krizlerde ve intihar eğilimlerindeyken güvenilir destek hatlarından yardım alabilirsiniz. Ülkenizdeki intihar önleme yardım hatlarını bulmak için Befrienders.org [21]‘u ziyaret edin.