Atavatan Türkmenistan olmayan Starbucks'ın haberini yapıyor. Sayfa.

Bu makale EurasiaNet.org tarafından yayınlanan ortak makaledir. Tekrar yayını için izin alınmıştır.

Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'taki lüks bir alışveriş merkezinde “Starbucks” adını taşıyan yepyeni bir kafe otantik görünüşlü dekoru ve 12 Türkmenistan Manatı fiyatındaki frappuccinoları ile ses uyandırdı.

Fakat fark edilebileceği üzere, gerçek olay bu değil.

Otokrat lider Kurbankulu Berdimuhammedov tarafından büyük bir törende açılan bu alışveriş merkezindeki Starbucks açılması haberleri sosyal medyada bir karışıklığa yol açtı.

Türkmenistan odaklı bir haber sayfası, beyaz mermer kaplı Bagtyyarlik alışveriş merkezinin bir köşesindeymiş gibi, Seattle çıkışlı şirketin görünüşü ve logosunu bulunduran bir kafenin fotoğrafını yayınladı.

Ermenistan'ın Türkmenistan elçisi, bu olayı en izole ülkelerden birinin bile küreselliğe ulaştığının göstergesi olduğunu söyleyen bir tweet attı.

Fakat öyle ki, Starbucks EurasiaNet.org'a bu olayın Starbucks ile alakası olmadığını belirtti.

Starbucks şirket iletişim müdürü Jaime Riley, gönderdiği emailde, “Türkmenistan'da bir bayimiz olmadığını temin ederim.” dedi.

Ayrıca bayi Starbucks'ın 70 ülkedeki 24.000 bayisine erişilen mobil uygulamasında da görülmemekte. (Şirketin komşu ülke Kazakistan'da da güçlü bir varlığı bulunmamakta.)

Sahte “Starbucks” kafesinde bir “büyük” cappucino 12.50 manata satılmakta, bu fiyat Aşkabat'daki diğer ünlü kafelerin fiyatının iki katından fazla.

Manat'ın Dolar ile resmi oranı ile 3.40$'a denk geliyorken, kara markette doların 6 manattan fazlaya denk geldiğini belirtmenin de önemi var.

Ülkeye küresel enerji ürünlerindeki fiyatların düşüşüyle gelen ekonomik kriz ithal mal fiyatlarında bir sıçrayışa yol açtı. Var olacak bir Starbucks'ın getireceği çeşit kahve ve diğer ürünlere göre fiyatları yerel para biriminin alım gücünün düştüğünü gösterecektir.

Eski Sovyet Orta Asya bölgesinde uluslararası şirketler sıkça kötüye kullanılmakta. Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te TGI Friday adını kullanan bir restoran 2014 yılında ABD restoran zincirinden aldığı bir tehdit mektubu ile kapatıldı. Aynı şehirde Whatsapp kafe ve Burger Kiиg bulunmakta, ikincisi bariz bir telif hakkı ihlalini örtmek için Kiril alfabesini böylece yaratıcı bir şekilde kullanmasından dolayı tebrik edilmeli.

Türkmenistan, telif haklarını bir noktaya kadar koruyan Berne konvensiyonu taraftarlarından birisi. Fakat Kırgızistan gibi, entellektüel mal varlıklarına ciddi değer veren Dünya Ticaret Organizasyonu'na üye değil.

Türkmenistan'daki olayla ilgili en ilginç şey kafenin mülkiyetinin muallakta olması.

Bagtyyarlık alışveriş merkezinin açılışında Berdimuhammedov'ın bulunduğu gerçeği bir ekonomik önem göstergesidir. Ayrıca ancak birkaç iş adamı kapalı bu ülkede devletten izinsiz bir şey yapabilir, bu da kafenin politik yüzünü kimin oynadığı sorusunu ortaya atmakta.

Sahte Starbucks, Türkmenistan'ın ev sahipliği yapacağı 2017 Asya Dövüş Sanatları ve Kapalı Mekan Oyunları'ndan önce açıldı. Malesef ki yapay Starbucks oyunlar için kurulan yapay Olimpik Köyü'ne çok da yakın olmamakta, böylece kahve seven spor hayranları yapay bir Seattle kahve tecrübesi elde edemeyecekler.