[1]Ananta Bijoy Das. Görüntü: Kendi Facebook sayfası.
Bugün Bangladeş'teki dijital aktivistler için üzücü bir gün. Bilim ve blog yazarı Ananta Bijoy Das, Bangladeş'in beşinci büyük şehri olan Sylhet'te yüzleri maskeli 4 kişi tarafından pala kullanılarak [2] öldürüldü.
Bu yıl, iddiaya göre dindar aşırıcılar tarafından gerçekleştirilen, laik düşünceyi savunan yazarlara yönelik üçüncü saldırı.
33 yaşındaki Das'ın mesleği bankacılıktı fakat aynı zamanda da üç ayda bir yayınlanan Jukti [Mantık] adlı derginin düzenlemelerini yapıyordu ve Sylhet merkezli Bilim ve Akılcı Konsey'in başındaydı. Bilim ve eleştirel düşünme üzerine dört kitabın yazarıydı ve Shahbag protestolarında [3] ortaya çıkan, İslamcı partilerin ve hükümlü savaş suçlularına yönelik idam cezasının yasağını talep eden forum Ganajagaran Mancha'da aktif olarak rol almıştı.
Ayrıca Das, 2015'in Nisanında sosyal dönüşüm için Deutsche Welle'nin saygın BOBS Ödülü'nü kazanan [4], Bangladeşçe olan blog Mukto Mona (Özgür Düşünceliler) blogunun da yöneticisiydi.
Doha İnternet Özgürlüğü Merkezi'ne göre:
Das'ın Mukto-Mona için yazdığı ürünler bilim ve evrime odaklı olmakla beraber, İslam ve Hinduizm'in bazı yönlerini eleştiren birçok yazı yazmıştır.
Önceki salı Facebook'ta yaptığı yorumlarda Das, ülkenin en iyi laik ve bilim kurgu yazarlarını eleştirdiği için, iktidardaki Awami League Partisi'nden milletvekillerine veryansın etti.
Müslümanların çoğunlukta olduğu Bangladeş, resmi olarak laiktir. Dini yok sayan insanlar geçtiğimiz on yıl içinde defalarca İslami aşırıcıların hedefi olmuşlardır.
Tehditlerin cinsi, bölgeselden uluslararasına doğru tırmandı. Yalnızca bir hafta önce Hindistan El Kaide'si(AQIS), 26 Şubatta gerçekleşen Mukto Mona blogunun kurucusu ve Bangladeşli-Amerikan blog yazarı Avijit Roy'un ve eşi Rafida Ahmed'in de ağır yaralandığı suikasti üstlendi. Rafida Ahmed, son röportajında Bangladeş hükümetinin eylemsizliğini ağır bir şekilde eleştirdi ve eşine yapılan saldırıyı “iyi planlanmış, tasarlanmış–terörizmin evrensel hareketi” şeklinde nitelendirdi.
Mantıksız dini inanca karşı olan bir diğer blog yazarı Washiqur Rahman 30 Mart'ta Dhaka'da doğranarak öldürüldü. İki medrese öğrencisi tutuklandı ve üçüncü saldırgan kaçtı. Hem Roy hem de Rahman'ın davaları yargıda.
Das birçok kez aşırıcıların kara listesinde yer aldı ve 2013'te hükümete direnmeyi bırakan İslamcı muhafazakarlar tarafından, ateist ve kafir olarak kabul edilen 84 blog yazarının listesinde ilk kez ismi verildi.
Aşırıcı grup Ansar Bangla Takımı'nın tweetine [5]göre AQIS, Das'ın cinayetini üstlendi [6]. “Bir başka dosya daha kapandı! Sıradaki hedef için bizi izlemeye devam edin.” ifadesi kaydedildi.
[7]AQIS'in ifadesinin ekran görüntüsü
Önde gelen blog yazarlarından Arif Jebtik [8] Facebook'ta şöyle yazdı:
লিখতে, বলতে, ভাবতে কোনো কিছুতেই আগ্রহ পাই না। ৮৪ জনের একটি তালিকা স্বরাষ্ট্র মন্ত্রণালয়ে জমা পড়েছিল দুইবছর আগে, তালিকা থেকে নবম হত্যা হয়েছে আজকে সিলেটে। তালিকা নিশ্চয়ই চূড়ান্ত নয়, গত ২ বছরে আরো নাম সেই তালিকায় নির্ঘাত যুক্ত হয়েছে। কিন্তু অন্তত এই ৮৪ জনের ব্যাপারে গত ২ বছরে কোনো খোঁজখবর হয়নি, তাঁরা নিয়মিত বিরতিতে খুন হওয়া শুরু করেছেন।
মাসিক কোটায় হত্যা শুরু হয়েছে হয়তো এটি সপ্তাহান্তের কোটায় উন্নীত হবে। ৮৪ জন যাবে, আরো হাজার চুরাশির নাম তালিকায় আসবে। খানিক আহাজারি হবে, সবখানেই একটা ফিসফিস-চুপচুপ ভাব, কিছু বিকৃত মানুষের উল্লাস-তারপর পরের হত্যার জন্য অপেক্ষা।
এই দেশে আইনবহির্ভূত সব হত্যাই জায়েজ হিসেবে মেনে নিয়েছে বৃহত্তর জনগোষ্ঠি, এখানে সবগুলো খুনই ‘বিচ্ছিন্ন ঘটনা'।
Yazacak, bir şey söyleyecek ya da düşünecek gücüm yok. İki yıl önce 84 blog yazarının listesi İçişleri Bakanlığı'na teslim edildi ve listenin dokuzuncusu bugün Sylhet'te öldürüldü. Son iki yılda elbette daha birçok isim bu listeye eklendi, bu zor değil. Ama kimse bu 84 kişinin güvenliğini düşünmek için zahmet etmiyor. Düzenli aralıklarla bir bir ölüyorlar. Şimdi her ay bir kişi öldürüyorlar, belki hızlanacaklar ve aynı şeyi haftalık yapmaya başlayacaklar. Bu liste yapılacak, daha binlercesi eklenecek. İnsanlar ölüme bir parça üzülecek, her yerde sükunet ve sessizlik, bazı sapıklarda şeytani bir sevinç olacak ve sonra herkes sıradaki ölümü bekleyecek. Bu ülkede tüm bu yasa dışı ölümler hafife alınıyor, her ölüm münferit bir vaka.
Blog yazarı ve aktivist Rayhan Rashid Bangladeş'te özgür düşünceleri için öldürülenleri hatırladı:
Fallen heroes of free-speech: #HumayunAzad [9]#RajibHaider [10]#AvijitRoy [11]#Oyasiqur [12]#AnantaBijoy [13] Photo courtesy: MadhuMondol pic.twitter.com/TC1wgjyCAw [14]
— Rayhan Rashid (@rayhanrashid) May 12, 2015 [15]
Serbest konuşma özgürlüğünün ölen kahramanları #HumayunAzad [9], #RajibHaider [10], #AvijitRoy [11], #Oyasiqur [12], #AnantaBijoy [13]
@rayhanrashid [16] 3 killed in less than 90 days. Bangladeshi free thinkers r the softest Jihadi target. @RichardDawkins [17]@NickCohen4 [18]@TarekFatah [19]
— Bidit (@bidit76) May 12, 2015 [20]
90'dan az günde 3 kişi öldü. Bangladeşli özgür düşünenler cihat hareketinin en korumasız hedefleridir. @RichardDawkins [17], @NickCohen4 [18], @TarekFatah [19]
#Rajibhaidar [21]#AvijitRoy [11]#Wasiqurbabu [22]#AnantaBijoy [13] The list is getting longer and longer. We will fight till one of us alive.
— Rana Meher (@Rana_Meher) May 12, 2015 [23]
#Rajibhaidar [21], #AvijitRoy [11], #Wasiqurbabu [22], #AnantaBijoy [13] Bu liste gittikçe uzayacak. İçimizden biri hayatta kalana kadar savaşacağız.
Ananta Bijoy Das'ın son yazdıkları, Arunava Sinha tarafından Bengalce'den İngilizce'ye çevrildi:
The last posts of murdered Bangladeshi blogger Ananta Bijoy Das, one written hours before he was killed http://t.co/YRuVn5yRkF [24]@scroll_in [25]
— Arunava Sinha (@arunava) May 12, 2015 [26]
Öldürülen Bangladeşli blogger Ananta Bijoy Das'ın son yazıları, bir tanesi ölümünden saatler önce yazılmış.
Uluslararası Hümanist ve Etik Birliği (IHEU), bir konferansta konuşmacı olarak İsveç PEN kulübü davetlisi Ananta Bijoy Das’ın İsveç’e seyahat için vize başvurusunun, İsveç’te kalmaya devam etmek isteyebilir düşüncesine dayalı olarak Dhaka’dadaki İsveç Büyükelçiliği tarafından reddedildiğini yazdı.
Sürgün edilen yazar ve köşe yazarı Taslima Nasrin [27]hükümeti suçladı:
Bangladeş hükümeti, İslam karşıtı olarak etiketlenmekten korktuğu için, İslamcı katillere karşı hiçbir önlem almıyor. Bangladeş'te İslamcıların ne isterlerse yapmasına izin veriliyor. İslamı eleştiren ateist özgür düşüncelileri öldürmek onların esas gündemi gibi duruyor.
Rajib Haider
A.K.M Shafiur Rahman
Avijit Roy
Washikur Rahman Babu
Ananta Bijoy Das
Sıradaki kim?Yarın belki sen ya da ben.
Blogger Haseeb Mahmud [28] yazdı:
পুলিশের দায়িত্ব কি সেটা এই মুহুর্তে একটা প্রশ্ন। অভিজিৎ হত্যার কোন সুরাহা হয়নি। ব্লগার রাজিব হত্যার মামলায় গ্রেফতার ও সেটার বিচার শুরু হলেও সেই হত্যাকান্ডের নাটের গুরু এখনো ধরা ছোঁয়ার বাইরে। অনন্ত বিজয়ের হত্যাকারিদের গ্রেফতার ও তাদের রাতারাতি বিচার শুরু হবে এটাও আশা করা কঠিন। আমাদের করণীয় চাপাতির মুখে লেখা না থামানো। লেখা থামালে জিতে যাবে আনসারুল্লাহ।
Bunoktada polisin sorumluluğunun ne olduğu bir soru işareti. Avijit Roy’un katillerini bulamadılar. Blog yazarı Rajib’in katillerini yakaladılar ama planlayan kişi kayıplara karıştı. Ananta Bijoy’un katillerinin çok yakın bir zamanda yakalanmasını ya da yargılamanın başlamasını ummak zor. Palalılarla karşılaşsak bile yazmaya devam etmeliyiz. Biz durursak onlar kazanır.