- Global Voices Türkçe - https://tr.globalvoices.org -

Brezilyalı Şirket Arap Ülkelerine Silah İhraç Ediyor

Kategoriler: Latin Amerika, Orta Doğu & Kuzey Afrika, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Türkiye, Ekonomi & İşletme, İnsan Hakları, Protesto, Uluslararası İlişkiler, Vatandaş Haberciliği

Agencia Publica’dan Bruno Fonseca ve Natalia Viana tarafından hazırlanan bu makaleler, aynı haber bülteninde Portekizce olarak yayınlanmıştır. Daha sonra Portekizceden çevrilip Global Voices Online’da üç makaleden oluşan bir dizi olarak okurlara sunulmuştur.Brezilya silah endüstrisi lobisi üzerine bir inceleme niteliğindeki #IndústriaBrasileiraDeArmas [1] [pt] genel başlıklı üç makalelik bu dizinin ikinci makalesini “Bomba brasileira na pele turca” [2] [pt] aşağıda bulabilirsiniz.

Dizinin ilk makalesini okumak için: Türk Protestolarında Brezilya Yapımı Biber Gazı [3]

Türkiye’de protestolar başlamadan yaklaşık bir ay önce, Brezilya hükümeti, İstanbul’da yabancı alıcılarla, ulusal silah şirketlerinin bir araya geldiği bir toplantı düzenledi. 7-10 Mayıs arasında İstanbul’da düzenlenen IDEF 2013 (Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı) esnasında APEX Brasil (Brezilya Yatırım ve İhracatı Destekleme Ajansı) ve ABIMDE (Brezilya Savunma ve Güvenlik Mühimmatları Endüstrisi Derneği), Brezilya salonunda şatafatlı bir stant kurdu. ABIMDE’nin Başkan Yardımcısı, aynı zamanda Condor şirketinin başkan vekili olan Carlos Frederico Queiroz de Aguiar’dı.

Estande da empresa Condor em pavilhão brasileiro na Turquia em maio de 2013. Alguns dos itens expostos são os mesmos que seriam utilizados contra a população em menos de mês depois/Agência Pública/Sob licença Creative Commons

2013 Mayıs’ında, Brezilya salonunda ki Condor şirketinin standı (Türkiye). Sergilenen ögelerden bazıları, bir aydan az bir süre sonra Türk halkına karşı kullanılacak olan mühimmatlarla aynıdır. Creative Commons lisanslı fotoğraf, Agencia Publica.

Salonun Condor şirketine ayrılmış olan bölümünde, birkaç hafta sonra aynı [4] ülkenin sokaklarında kullanılacak mühimmatlar; sprey kutuları, gaz bombaları ve çeşitli metal fişekler sergileniyordu. Şirketin kırmızı logosu altında “balerin” bombası ve bu sektörün jargonuyla konuşursak -muhtelif savunma yöntemleri- sergilenmektedir ki, buna örnek olarak, 13 ayrı türdeki 40x46mm ebatında etkisizleştirme mühimmatı gösterilebilir.

Bu yazı yayına hazırlandığı sırada Apex, Condor ve diğer Brezilyalı [4] şirketlerin Türkiye'den aldığı teşvikler hakkındaki sorulara herhangi bir cevap vermemiştir. Sözcü adlı Türk gazetesine göre Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Türkiye’nin son 12 ayda yapılan göz yaşartıcı gaz ve biber gazı ithalatı (çoğu Brezilya ve ABD’den olmak üzere) miktarının 628 ton olduğunu belirtmiştir. Bu ithalat miktarının değeri 21 milyon ABD dolarıdır.

Kendi basın ofisinin belirttiğine [5] [pt] göre Condor, Türkiye hükümetine bu ekipmanları satan yegane Brezilyalı şirkettir. Condor, uzun menzilli fişekler ve “balerin” bombaları dışında, biber gazı spreyleri, göz yaşartıcı spreyler, plastik mermiler, sis bombaları ve “Taser” olarak bilinen elektro-şok tabancaları üretmektedir.

2011 yılında şirket, Bahreyn’e doğrudan satış yaptığını reddetmesine rağmen, Arap ülkelerine cephane sattığını kabul etmiştir. Bahreyn hükümetine destek birlikler gönderen Birleşik Arap Emirlikleri hükümeti de şirketin müşterileri arasındaydı. 2013 yılı Nisan ayında Condor, Arap Emirlikleri’yle, 600 bin adet ölümcül olmayan mühimmatın tedariği için, 12 milyon ABD doları tutarında başka bir anlaşma daha imzaladı. Bu anlaşma, Latin Amerika’nın en büyük savunma ve güvenlik fuarı olan ve Nisan ayında Riocentro’da açılan LAAD Savunma ve Güvenlik Fuarı esnasında duyuruldu.

Bu yılın Şubat ayında ABIMDE, Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de açılan silah fuarındaydı. Yine, öldürücü olmayan silah üreticisi sıfatıyla Condor şirketi, bu fuarın tek Brezilyalı katılımcısıydı.

Brezilya’da, Öldürücü Olmayan Silahların Kullanımı Tartışma Konusu

Brezilya, 3 Haziranda, Birleşmiş Milletler Silah Ticareti Anlaşması'nı imzaladı. Uluslararası organize suç, terör ve soykırım maksadıyla silah ticareti yapılmasını yasaklayan bu anlaşma “silahların resmi ticaretini, ithalat kriterlerini ve silah transferlerinin şeffaflığını“ düzenlemektedir. Silah satışı söz konusu olduğunda şeffaflıktan kaçınan bir ülke olan Brezilya için bu önemli bir adım olarak görülebilir, zira Brezilya Sanayi Kalkınma ve Dış Ticaret Bakanlığı silah ihraç eden şirketlerin sayısını açıklamayı halen reddetmektedir; fakat anlaşma, öldürücü olmayan silahların ticaretine dair elle tutulur tanımlara sahip değildir. Ve Condor’un ürünleri hala 40’tan fazla ülkeye satılmaktadır.

Ministério do Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior se nega a divulgar dados de empresas brasileiras que exportam armas/Agência Pública/Usado sob licença Creative Commons

Brezilya Sanayi Kalkınma ve Dış Ticaret Bakanlığı silah ihraç eden şirketlerin sayısını açıklamayı reddediyor. Creative Commons lisanslı fotoğraf, Agencia Publica.